Dogen Kigen

Z języka japońskiego przełożył – Hojun


W tekście „O przyjmowaniu wskazań” Dogen przedstawia ceremoniał przyjmowania wskazań na poziomie mahajany.

W tradycji japońskiego buddyzmu zen soto wskazania te oparte są na „Sutrze Sieci Brahmy”. Są one zazwyczaj przekazywane świeckim wyznawcom, którzy wchodzą na ścieżkę buddyjską oraz mnichom nowicjuszom przy wyświęceniu.

Owe wskazania bodhisattwy różnią się od tradycyjnych wskazań monastycznych (250 wskazań dla mnichów i 348 wskazań dla mniszek).


[Tekst] Czyste reguły ogrodów chan[1] mówią:

Wszyscy buddowie trzech czasów opuścili domostwo[2] osiągając Drogę[2:1]. Dwudziestu ośmiu [patriarchów][2:2] z Zachodniego Nieba[2:3], Szósty [Patriarcha][2:4] z ziemi Tang7[2:5], przekazali pieczęć umysłu buddy[2:6] i wszyscy bez wyjątku byli śramanerami[2:7]. Z pewnością to właśnie dzięki nieskazitelnemu przestrzeganiu moralnej dyscypliny, stali się uniwersalnym wzorem [we wszystkich] Trzech Światach[2:8]. Dlatego w praktyce zen i zapytywaniu o Drogę[2:9] podstawą są reguły i wskazania. Jeśli nie uwolnisz się od błędów i nie będziesz strzec się negatywnych czynów, jakże możesz osiągnąć stan buddy i zostać patriarchą?

Przyjmowanie wskazań wygląda następująco: powinieneś mieć przygotowane trzy rodzaje szat[2:10], miseczkę żebraczą, matę oraz nowe i czyste odzienie. Jeśli nie ma nowego odzienia, [powinno zadbać się o to], aby stare zostało uprane i starannie oczyszczone. W chwili przyjmowania wskazań[2:11] nie powinieneś [używać] szat ani miseczki należących do kogoś innego. Skup swój umysł i nie zajmuj się innymi rzeczami. Przyjęcie formy Buddy, przyjęcie wskazań Buddy oraz otrzymanie tego, co buddowie przyjęli i stosowali, nie jest błahą rzeczą. Jakże mógłbyś traktować je lekko? Jeśli pożyczysz od kogoś szaty lub miseczki, nawet gdybyś wszedł na podest i przyjął wskazania, [w istocie] nie będzie to przyjęciem wskazań. Raz nie przyjąwszy ich, do końca życia będziesz człowiekiem bez wskazań, który w niewłaściwy sposób przekroczył Bramę Pustki[2:12] daremnie przyjmując darowizny od wyznawców. Początkujący na ścieżce, którzy nie opanowali jeszcze wskazań Dharmy i bez nauczyciela, który by im je wyjaśnił, upadają. Mym pragnieniem jest, abyś te oto ostre słowy w sercu swym głęboko wyrył.

Jeśli przyjąłeś już wskazania słuchaczy[2:13], powinieneś [następnie] przyjąć wskazania bodhisattwy. Taki jest porządek wchodzenia [na ścieżkę] Dharmy[2:14].

Na Zachodnim Niebie jak i we Wschodniej Ziemi[2:15], w miejscach istnienia przekazu buddów i patriarchów, wchodząc [na ścieżkę] Dharmy, na początku przyjmowane są wskazania. Nie przyjąwszy wskazań nie jesteś dzieckiem buddów, nie jesteś spadkobiercą [Dharmy] patriarchów, dlatego że dla nich „porzucenie błędów i nie wystrzeganie się [czynienia] negatywnych czynów” stanowiło „praktykę zen i poszukiwanie Drogi”. Słowa „podstawą są reguły i wskazania” same w sobie są już Okiem i Skarbcem Prawdziwej Dharmy[2:16]. Osiągnięcie stanu buddy i zostanie patriarchą jest z pewnością otrzymaniem i podtrzymywaniem Oka i Skarbca Prawdziwej Dharmy, a patriarchowie, którzy właściwie przyjmują Oko i Skarbiec Prawdziwej Dharmy otrzymują tym samym i podtrzymują wskazania buddów. Nie ma buddy, który nie otrzymałby i nie podtrzymywałby wskazań buddy. Czy przyjęli je i podtrzymywali owe wskazania otrzymawszy je od samego Tathagaty[2:17] , czy też od jego uczniów, wszyscy tym samym otrzymali żyłę życia[2:18]. Wskazania buddów we właściwy sposób przekazywane z buddy na buddę dotarły do Chin dzięki Starożytnemu Patriarsze z Song Shan[2:19] i [tam] przekazane pięciokrotnie dosięgły Wielkiego Patriarchy Sokeia[2:20]. Qingyuan[2:21], Nanyue[2:22] i inni przekazywali je właściwie i pomimo, że przetrwały one po dziś dzień, są też głupi starcy, którzy nic o nich nie wiedzą. Takim najbardziej należy współczuć.

Powinieneś przyjąć wskazania bodhisattwy. Taki jest porządek wchodzenia [na ścieżkę] Dharmy. O tym praktykujący powinien wiedzieć. Ceremoniał przyjmowania wskazań bodhisattwy przez długi czas był przekazywany właściwie jako istota buddów i patriarchów i nie zostaje wypełniony przez niedbałych i leniwych.

Podczas owej ceremonii należy ofiarować kadzidło i złożyć pokłon przed mistrzem wskazań prosząc go o pozwolenie przyjęcia wskazań bodhisattwy. Raz otrzymawszy zgodę obmyj się do czysta i włóż na siebie nowe i czyste szaty albo [jeśli nie masz nowego] uprane i oczyszczone, rozrzucaj kwiaty, pal kadzidło, czyń pokłony z czcią przed szatami, po czym włóż na je siebie. Złóż pokłony przed posągami i wyobrażeniami [buddów i patriarchów], przed Trzema Skarbami, przed wielce czcigodnymi. Dzięki temu pozbędziesz się przeszkód a zarówno twój umysł jak i ciało zostaną oczyszczone. Porządek ów od dawna był właściwie przekazywany jako istota buddów i patriarchów.

[...]


Pełny tekst w formacie PDF dostępny pod linkiem.


  1. Chiń. Chanyuan qinggui, jap. Zen’en shingi. Autorstwo tekstu przypisuje się chińskiemu mnichowi chan Zhanglu Zongyi (jap. Choro Sosaku), który napisał go w latach 1101–1103. Jest to najstarszy tekst traktujący o regułach monastycznych w tradycji chińskiej szkoły chan. ↩︎

  2. Jap. Nangaku (677–744). Chiński mistrz chan z okresu dynastii Tang. Powszechnie nazywany Nanyue Huairang (jap. Nangaku Ejo). Przyjął święcenia mnisze w wieku 15 lat i przez osiem lat praktykował pod okiem szóstego patriarchy Huinenga (jap. Eno). Po śmierci otrzymał pośmiertny tytuł Dahui (jap. Daie). Jednym z jego głównych uczniów był Mazu Daoyi (jap. Baso Doichi) ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎